Người tiêu dùng lạc vào “ma trận giá”
Theo khảo sát của PV Chất lượng Việt Nam, hiện nay tại thị trường Hà Nội có hàng trăm cửa hàng kinh doanh, nhà phân phối dây, cáp điện. Trong khi đó, đây là mặt hàng khá đặc thù, không phải người tiêu dùng nào cũng biết cách chọn làm sao để có thể mua đượcsản phẩm vừa đảm bảo chất lượng, không bị làm nhái cũng như giá thành hợp lý.
Anh Đặng Việt An (Trương Định – Hoàng Mai – Hà Nội) cho biết, gia đình anh vừa xây nhà xong và đang muốn đi mua dây cáp điện loại tốt nhất để đảm bảo độ an toàn cho công trình. Theo anh An, đường dây cáp đi sâu vào bên trong tường, nếu chất lượng không tốt sau này có sự cố sẽ phải đục tường để thay. Tuy nhiên, vì là lần đầu tiên đi mua nên anh cũng không biết phải chọn lựa loại nào, thương hiệu gì. Trong khi đó, thị trường dây cáp điện lại đa dạng và nhiều chủng loại, hơn hết là “ma trận giá” khiến anh cảm thấy bất an.
“Trước khi đi mua dây cáp điện, mình đã tham khảo một vài thương hiệu trên mạng internet. Tuy nhiên, khi đến các đại lý bán hàng thì người bán lại tư vấn khác với các tư vấn trên mạng và hướng mình vào những loại dây cáp giá thành rất rẻ. Thậm chí, cùng một thương hiệu dây cáp, mỗi đại lý bán một giá. Tại một cửa hàng bán dây cáp điện ở Trường Chinh cùng là một thương hiệu nổi tiếng nhưng có rất nhiều mức giá khiến mình thật sự khó chọn lựa”, anh An nói.
Anh An cho biết thêm, vì là mua cho gia đình với nhu cầu ít nên anh chỉ mua số lượng tính bằng mét. Còn với các công ty sản xuất cáp họ thường báo giá trên các trang website theo từng cuộn lớn và từng lô hàng một. Vậy nên, việc các đại lý, cửa hàng bán hàng với giá thành ra sao, có đúng giá trị thực hay không thì anh không thể nào biết được.
Theo anh An bật mí, sau một ngày đi mua dây cáp điện, tại hầu hết cửa hàng, giá dây cáp điện có thương hiệu được người bán nói với mức thấp nhất cho loại dây bọc nhựa PVC bọc đồng là 4.500 đồng/met (đã bao gồm thuế). Tuy nhiên, khi anh An yêu cầu bảng giá thì đơn vị bán hàng này không có và nói là giá chung thị trường. Ngay sau đó, người bán hàng đã hướng dẫn anh An mua loại dây cáp điện giá khá rẻ chỉ 1.800 đồng/met cũng lõi đồng bọc vỏ nhựa PVC nhưng không rõ nguồn gốc. Nhưng chất lượng của những loại dây cáp này thì không 'biết đâu mà lần'.
Sự đa dạng về giá và chủng loại dây và cáp điện khiến người tiêu dùng không khỏi băn khoăn khi lựa chọn các sản phẩm chất lượng
Cũng giống như anh An, chị Mai Thu Trang ( Minh Khai, Hà Nội), cũng đau đầu về “ma trận giá” của loại sản phẩm này. Theo chị Trang, cùng một thương hiệu nhưng tại nhiều cửa hàng lại có những mức giá khác nhau. Ngoài ra, thị trường dây cáp cũng đa dạng với đủ chủng loại, với quá nhiều mặt hàng và những thông số khiến chị bị loạn khi đi mua sắm. Chị đã từng bị 'cuống' khi chọn mua dây cáp và cuối cùng mua phải dây không tốt.
“Ba năm trước, tôi đã mua phải dây cáp không tốt, đến nay bị hỏng phải thay lại đường dây mới. Không phải là tôi tham rẻ, tuy nhiên là do tôi không biết chọn mua loại nào phù hợp, vì giữa 'ma trận' các loại cáp, các thông số và giá, tôi không thể chọn lựa được. Nhờ người bán tư vấn thì cũng rất khó, bởi họ chỉ hướng tôi đến loại cáp giá rẻ vài nghìn đồng/met với lời mời chào: “loại cáp nào mà chẳng như nhau”.
Nếu là mua những vật dụng quen thuộc hàng ngày thì còn có chút nhận biết, phân biệt, còn mua những đồ điện, điện tử như dây và cáp điện thì đúng tôi thực sự bối rối bởi cơ man nào là chủng loại và giá thành”, chị Trang tâm sự.
Nên chọn cáp điện theo những tiêu chí nào chuẩn nhất ?
Trong vai người tiêu dùng đi mua dây cáp điện cho công trình nhà ở vừa mới hoàn thành, PV nhận được sự tư vấn rất nhiệt tình đến từ nhiều người bán hàng. Tuy vậy, hầu hết những người bán đều tư vấn rất chung chung. Các sản phẩm không rõ xuất xứ với giá rẻ chỉ vài nghìn đồng/mét được tư vấn nhiều hơn cả.
Như vậy, nếu là một người chưa bao giờ đi mua dây cáp điện, chưa có những khái niệm riêng về loại dây này thì rất có thể, mọi người tham rẻ và mua phải những loại dây cáp không đảm bảo chất lượng. Bên cạnh đó, trong khi tư vấn cho khách hàng, nhân viên cửa hàng luôn thường trực một câu cửa miệng “loại dây cáp nào chả như dây cáp nào, đều là lõi thép và vỏ bọc PVC", nên rất khó cho người mua.
Trao đổi với PV Chất Lượng Việt Nam, anh Phạm Anh Trà, trưởng phòng Marketing một công ty sản xuất dây cáp điện tại miền Trung cho biết, hiện nay trên thị trường, dây cáp điện bị làm giả, làm nhái rất nhiều. Đây là mặt hàng mà người dân rất khó kiểm soát bằng chất lượng về mắt thường, nếu không có những thông số kĩ thuật hay dấu hiệu nhận biết riêng thì rất dễ chọn mua phải dây cáp điện kém chất lượng.
Theo đó, anh Trà tư vấn cho mọi người về cách chọn mua dây cáp điện an toàn. Trước hết, mọi người nên tham khảo các tiêu chí về dây cáp điện theo tiêu chuẩn TCVN 2103 hoặc tham khảo theo tiêu chuẩn của ngành Điện lực, cũng như các nhà sản xuất cáp uy tín ở Việt Nam hiện nay.
Tiếp theo là căn cứ các nguồn điện sử dụng cho nhà ở. Nếu nguồn điện 1 pha 2 dây thì bộ cáp điện sẽ bao gồm có 1 dây pha và 1 dây trung tính (còn được gọi là 1 dây nóng và 1 dây nguội). Đây là nguồn điện cho nhà ở thông dụng nhất tại Việt Nam hiện nay. Vậy nên nếu chọn mua nhà ở thì bạn nên chọn lựa loại dây cáp theo nguồn điện này.
Nếu nguồn điện áp dụng ở các tòa nhà cao tầng, biệt thự, khách sạn, các nơi có sử dụng các máy móc thiết bị quan trọng hoặc các nhà ở cao cấp hơn thì người tiêu dùng nên chọn loại dây nguồn điện 1 pha 3 dây.
“Hiện nay, các công trình xây dựng thường đi nguồn điện trong tường hoặc âm trần, do vậy, dây cáp điện phải được luồn trong các ống nhựa (ống trơn khi đi thẳng, ống ruột gà khi chuyển hướng) đặt âm trong tường, trần hoặc sàn nhà. Số lượng dây trong ống cần xem xét sao cho đừng quá chật để có thể rút dây, luồn dây khi cần thiết sửa chữa thay thế. Các loại dây điện như VC, CV, CVV là thích hợp cho cách đi dây âm” anh Trà nói.
Hầu hết, các công ty sản xuất đều có bảng giá cho từng sản phẩm. Tuy nhiên, không nhiều cửa hàng bán lẻ công khai bảng giá cho người tiêu dùng
Anh Trà nhấn mạnh, hầu hết các nhà sản xuất đều có bảng giá cố định cho từng sản phẩm. Tuy nhiên, có thể nhiều cửa hàng vì bán hàng lậu, hàng kém chất lượng mà cố tình tư vấn cho khách hàng các sản phẩm theo ý mình và không phô bày bảng giá. Theo anh Trà, các công ty sản xuất cáp điện đều có đại lý, chi nhánh phân phối hàng chính hãng, mọi người muốn mua thương hiệu nào nên vào trang website của thương hiệu đó và tìm chi nhánh gần nhất với mình.