Đồng hồ vạn năng là gì? Cách sử dụng đồng hồ vạn năng.

1. Đồng hồ vạn năng là gì?

     Đồng hồ vạn năng là thiết bị điện tử có khả năng đo điện đa chức năng. Chúng được ứng dụng trong công việc đo và kiểm tra nhanh các thông số điện một chiều, xoay chiều. Các thông số mà đồng hồ vạn năng có thể đo được như: Cường độ dòng điện, điện áp, điện dung, tần số, điện trở, kiểm tra liên tục, đo kiểm tra diode… Ngoài ra còn có một số loại đồng hồ vạn năng có khả năng đo cả nhiệt độ. Đồng hồ vạn năng hiện nay có hai loại chính là đồng hồ vạn năng số và đồng hồ vạn năng kim.

     Đồng hồ vạn năng thường được cấu tạo từ các linh kiện điện tử chủ động và sử dụng nguồn điện chủ yếu là pin. Các kết quả đo được hiển thị bằng giá trị số trên màn hình hay là chỉ số của kim đồng hồ tùy theo loại đồng hồ vạn năng. Việc lựa chọn các đơn vị đo, thang đo hay các vi chỉnh thường được thực hiện bằng các nút bấm hoặc công tắc nhiều nấc trên đồng hồ vạn năng. Ngoài ra ngày nay các đồng hồ vạn năng hiện đại còn có khả năng tự động chọn thang đo phù hợp.

2. Cách sử dụng đồng hồ vạn năng

     Đồng hồ vạn năng thì thường chia làm 2 loại là đồng hồ vạn năng kim và đồng hồ vạn năng số sau đây chúng ta hay cùng tìm hiểu cách đo và ứng dụng riêng của từng loại đồng hồ này

      Đồng hồ vạn năng ( VOM ) là thiết bị đo không thể thiếu được với bất kỳ một kỹ thuật viên điện tử nào, đồng hồ vạn năng có 4 chức năng chính là Đo điện trở, đo điện áp DC, đo điện áp AC và đo dòng điện.

     Ưu điểm của đồng hồ là đo nhanh, kiểm tra được nhiều loại linh kiện, thấy được sự phóng nạp của tụ điện , tuy nhiên đồng hồ này có hạn chế về độ chính xác và có trở kháng thấp khoảng 20K/Vol do vây khi đo vào các mạch cho dòng thấp chúng bị sụt áp.

a, Đồng hồ vạn năng ( VOM ) Kim

Hướng dẫn đo điện áp một chiều DC bằng đồng hồ vạn năng

Khi đo điện áp một chiều DC, ta nhớ chuyển thang đo về thang DC, khi đo ta đặt que đỏ vào cực dương (+) nguồn, que đen vào cực âm (-) nguồn, để thang đo cao hơn điện áp cần đo một nấc. Ví dụ nếu đo áp DC 110V ta để thang DC 250V, trường hợp để thang đo thấp hơn điện áp cần đo => kim báo kịch kim, trường hợp để thang quá cao => kim báo thiếu chính xác.

Cách đo áp DC bằng đồng hồ vạn năng

Chú ý : Tuyệt đối không để nhầm đồng hồ vào thang đo dòng điện hoặc thang đo điện trở khi ta đo điện áp một chiều (DC) , nếu nhầm đồng hồ sẽ bị hỏng ngay !!

Hướng dẫn đo điện áp xoay chiều.

Cách đo áp AC bằng đồng hồ vạn năng

     Khi đo điện áp xoay chiều ta chuyển thang đo về các thang AC, để thang AC cao hơn điện áp cần đo một nấc, Ví dụ nếu đo điện áp AC220V ta để thang AC 250V, nếu ta để thang thấp hơn điện áp cần đo thì đồng hồ báo kịch kim, nếu để thanh quá cao thì kim báo thiếu chính xác.

* Chú ý :

Tuyết đối không để thang đo điện trở hay thang đo dòng điện khi đo vào điện áp xoay chiều => Nếu nhầm đồng hồ sẽ bị hỏng ngay lập tức !

Hướng dẫn đo điện trở và trở kháng

Với thang đo điện trở của đồng hồ vạn năng ta có thể đo được rất nhiều thứ.

• Đo kiểm tra giá trị của điện trở
• Đo kiểm tra sự thông mạch của một đoạn dây dẫn
• Đo kiểm tra sự thông mạch của một đoạn mạch in
• Đo kiểm tra các cuộn dây biến áp có thông mạch không
• Đo kiểm tra sự phóng nạp của tụ điện
• Đo kiểm tra xem tụ có bị dò, bị chập không.
• Đo kiểm tra trở kháng của một mạch điện
• Đo kiểm tra đi ốt và bóng bán dẫn.

Để đo tri số điện trở ta thực hiện theo các bước sau :

Bước 1 : Để thang đồng hồ về các thang đo trở, nếu điện trở nhỏ thì để thang x1 ohm hoặc x10 ohm, nếu điện trở lớn thì để thang x1Kohm hoặc 10Kohm. => sau đó chập hai que đo và chỉnh triết áo để kim đồng hồ báo vị trí 0 ohm.

Bước 2 : Chuẩn bị đo .

Bước 3 : Đặt que đo vào hai đầu điện trở, đọc trị số trên thang đo , Giá trị đo được = chỉ số thang đo X thang đo
Ví dụ : nếu để thang x 100 ohm và chỉ số báo là 27 thì giá trị là = 100 x 27 = 2700 ohm = 2,7 K ohm

Lưu ý: - Nếu ta để thang đo quá cao thì kim chỉ lên một chút , như vậy đọc trị số sẽ không chính xác.

           - Nếu ta để thang đo quá thấp , kim lên quá nhiều, và đọc trị số cũng không chính xác.

Khi đo điện trở ta chọn thang đo sao cho kim báo gần vị trí giữa vạch chỉ số sẽ cho độ chính xác cao nhất.

b, Hướng dẫn sử dụng đồng hồ Số Digital

      Đồng hồ số Digital có một số ưu điểm  so với đồng hồ cơ khí, đó là độ chính xác cao hơn, trở kháng của đồng hồ cao hơn do đó không gây sụt áp khi đo vào dòng điện yếu, đo được tần số điện xoay chiều, tuy nhiên đồng hồ này có một số nhược điểm là chạy bằng mạch điện tử lên hay hỏng, khó nhìn kết quả trong trường hợp cần đo nhanh, không đo được độ phóng nạp của tụ.

Đo điện áp một chiều ( hoặc xoay chiều )

Cách đo áp AC/DC bằng đồng vạn năng Digital

• Để que đỏ đồng hồ vào lỗ cắm ” VΩ mA” que đen vào lỗ cắm “COM”
• Bấm nút DC/AC để chọn thang đo là DC nếu đo áp một chiều hoặc AC nếu đo áp xoay chiều.
• Xoay chuyển mạch về vị trí “V” hãy để thang đo cao nhất nếu chưa biết rõ điện áp, nếu giá trị báo dạng thập phân thì ta giảm thang đo sau.
• Đặt thang đo vào điện áp cần đo và đọc giá trị trên màn hình LCD của đồng hồ.
• Nếu đặt ngược que đo(với điện một chiều) đồng hồ sẽ báo giá trị âm (-)

Đo dòng điện DC (AC)

• Chuyển que đổ đồng hồ về thang mA nếu đo dòng nhỏ, hoặc 20A nếu đo dòng lớn.
• Xoay chuyển mạch về vị trí “A”
• Bấm nút DC/AC để chọn đo dòng một chiều DC hay xoay chiều AC
• Đặt que đo nối tiếp với mạch cần đo
• Đọc giá trị hiển thị trên màn hình.

Đo điện trở

• Trả lại vị trí dây cắm như khi đo điện áp .
• Xoay chuyển mạch về vị trí đo ” Ω “, nếu chưa biết giá trị điện trở thì chọn thang đo cao nhất , nếu kết quả là số thập phân thì ta giảm xuống.
• Đặt que đo vào hai đầu điện trở.
• Đọc giá trị trên màn hình.
• Chức năng đo điện trở còn có thể đo sự thông mạch, giả sử đo một đoạn dây dẫn bằng thang đo trở,  nếu thông mạch thì đồng hồ phát ra tiến kêu

Đo  tần số

• Xoay chuyển mạch về vị trí  “FREQ” hoặc ” Hz”
• Để thang đo như khi đo điện áp .
• Đặt que đo vào các điểm cần đo
• Đọc trị số trên màn hình.